In lụa là một kỹ thuật in ấn được nhiều xưởng in sử dụng để in sản phẩm cho những khách hàng đặt in với số lượng ít. Để tìm hiểu cụ thể kỹ thuật in lụa là gì, ưu nhược điểm khi in lụa, quy trình thực hiện và ứng dụng của kỹ thuật in lụa,.. bạn đọc có thể tham khảo chi tiết trong bài viết dưới đây.
In lụa là gì?
In lụa là một kỹ thuật in ấn sử dụng khung để in. Khung in lụa có thể làm từ chất liệu gỗ hoặc là kim loại dùng để cố định phần lưới có chứa các chi tiết để in lên bề mặt sản phẩm. Sau đó, mực sẽ được đổ lên mặt trong của khung lưới rồi dùng một thanh gạt để tán đều. Lúc này mực sẽ được dàn đều khắp phần lưới in và bám vào bề mặt sản phẩm.
Tên gọi của kỹ thuật in lụa xuất phát từ việc ban đầu kỹ thuật này dùng tơ lụa để in các chi tiết, màu sắc lên bề mặt sản phẩm. Tuy nhiên về sau, những tấm tơ lụa dần được thay thế bằng những chất liệu khác như vải bông, vải cotton rồi đến những tấm lưới như hiện nay. Do vậy, ngoài tên gọi là in lụa ra thì kỹ thuật in ấn này còn được gọi là in lưới.
Nguyên lý của phương pháp in lụa
Nguyên lý hoạt động của in lụa dựa trên cơ chế thấm mực. Theo đó, mực được đổ vào khung in làm từ gỗ hoặc hợp kim, sau đó được gạt bằng dao cao su để tạo áp lực, giúp mực xuyên qua phần lưới đã tạo hình và in lên bề mặt vật liệu. Trước đây toàn bộ quy trình đều được thực hiện thủ công nhưng hiện nay phần lớn đã được tự động hóa nhờ máy móc hiện đại nhằm đáp ứng nhu cầu in nhanh và số lượng lớn.
Điểm nổi bật của in lụa là khả năng ứng dụng đa dạng trên nhiều chất liệu như vải, giấy, gỗ, thủy tinh, gốm sứ, gạch men, nilon….. Thành phẩm thường mang lại hiệu ứng thẩm mỹ cao phù hợp cho các sản phẩm thủ công mỹ nghệ tinh xảo cũng như các loại hàng tiêu dùng đặc biệt.
Ưu nhược điểm của kỹ thuật in lụa
Kỹ thuật in lụa có nhiều ưu điểm, song song đó cũng là những nhược điểm cần phải lưu ý trước khi lựa chọn đặt in sản phẩm.
Ưu điểm
Một số ưu điểm nổi bật của kỹ thuật in lụa như:
- Kỹ thuật in lụa không yêu cầu xưởng in phải chuẩn bị quá nhiều loại thiết bị, máy móc hiện đại.
- Các chi tiết in bằng kỹ thuật in lụa rất chi tiết, rõ ràng và không có tình trạng mực bị lem nhòe làm ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ của sản phẩm.
- Màu sắc để in lụa khá đa dạng nên khách hàng có thể chọn màu phù hợp để in ấn sản phẩm.
Nhược điểm
Bên cạnh ưu điểm thì kỹ thuật in lụa cũng có một vài nhược điểm khách hàng cần phải chú ý đến như:
- Quá trình in ấn sẽ mất khá nhiều thời gian và công sức hơn so với các kỹ thuật in offset hay in kỹ thuật số, in uv, in pp….
- Kỹ thuật này chỉ in được màu đơn sắc và chỉ phù hợp với những đơn hàng số lượng ít.
- Ấn phẩm càng có nhiều gam màu sắc thì giá thành để in ấn sản phẩm bằng kỹ thuật in lụa càng cao.
- Mực dùng để in lụa bám rất chắc nên nếu bị lem nhòe hay dính lên quần áo, cơ thể sẽ rất khó để làm sạch.
- Nếu mực pha không đều, màu sắc không chuẩn sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm khi in xong.
Phân loại các dạng in lụa phổ biến
Để đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường, kỹ thuật in lụa được phân chia thành nhiều dạng khác nhau dựa trên các tiêu chí cụ thể.
Phân loại theo quy trình in
In lụa thủ công
Đây là phương pháp in lụa truyền thống, toàn bộ quá trình từ đặt khuôn, kéo mực đến nhấc khuôn đều được thực hiện bằng tay. Ưu điểm của phương pháp này là chi phí đầu tư thấp, phù hợp với các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ và đơn hàng ít số lượng. Tuy nhiên năng suất thấp và chất lượng phụ thuộc nhiều vào kỹ năng, kinh nghiệm của người thực hiện.
In lụa bán tự động
Kết hợp giữa máy móc và thao tác thủ công, các việc như đặt, nhấc khuôn sẽ được thực hiện tự động, còn việc đặt và lấy sản phẩm vẫn do người công nhân thực hiện. Phương pháp in lụa này có năng suất cao hơn và đảm bảo độ đồng đều tốt hơn so với thủ công.
In lụa tự động
Hệ thống máy móc hiện đại thực hiện toàn bộ quy trình in mà không cần can thiệp của con người nên cho năng suất cao với chất lượng ổn định, phù hợp cho các đơn hàng số lượng lớn và yêu cầu chất lượng cao.
Phân loại theo hình dạng khuôn in
- Khuôn in lụa dạng lưới phẳng: Đây là dạng phổ biến nhất trong in lụa, sử dụng khuôn lưới được căng phẳng trên khung kim loại, thích hợp cho việc in trên các bề mặt phẳng như giấy, vải, tấm nhựa
- Khuôn in lụa dạng lưới tròn: Được sử dụng chuyên biệt cho việc in trên các bề mặt cong như cốc, chai, ống nghiệm, hoặc các sản phẩm hình trụ. Lưới tròn được chế tạo dưới dạng hình trụ rỗng, cho phép sản phẩm xoay bên trong trong khi khuôn in cố định bên ngoài.
Phân loại theo cách in
- In trực tiếp: Là phương pháp in mực trực tiếp lên bề mặt vật liệu mà không cần lớp nền, thường ứng dụng cho vật liệu có màu sáng hoặc trắng, cho phép màu sắc in hiển thị rõ nét và chân thực
- In phá gắn: Thay vì in mực màu lên trên, phương pháp này sử dụng hóa chất để “tẩy” màu nền, sau đó in màu mới vào vị trí đó, kết quả cho ra màu sắc tự nhiên hơn và độ bền cao, đặc biệt phù hợp với vải cotton tối màu.
- In dự phòng: Phương pháp được sử dụng khi hai cách trên không phù hợp, thường áp dụng cho các vật liệu đặc biệt hoặc yêu cầu kỹ thuật phức tạp.
Quy trình của kỹ thuật in lụa
Để tạo ra được một sản phẩm hoàn thiện với quy trình in lụa cần phải thực hiện khá nhiều công đoạn. Mỗi một công đoạn này sẽ góp phần giúp cho sản phẩm khi in xong có chất lượng tốt, chi tiết rõ ràng, màu sắc bắt mắt. Các bước cụ thể trong quy trình in lụa lạn đọc có thể tham khảo ngay dưới đây:
- Bước 1: Bước đầu tiên của quy trình in lụa là pha keo và chuẩn bị khung, loại khung sử dụng để in lụa có thể là khung nhựa hoặc khung kim loại. Tùy vào chất liệu in ấn để chọn loại khung phù hợp để sử dụng.
- Bước 2: Sau khi chuẩn bị các vật dụng cần thiết xong, bước tiếp theo là tiến hành chụp bản.
- Bước 3: Sau khi chụp bản thì tiến hành pha mực. Công đoạn này cần được thực hiện chính xác để màu sắc pha ra chuẩn nhất so với màu trên mẫu thiết kế đồng thời màu in phải phù hợp với chất liệu in ấn.
- Bước 4: Tiếp theo là in thử để kiểm tra chất lượng sản phẩm và canh kê tay. Mực in sẽ được quét đều lên cả 2 mặt lưới in rồi mang đi phơi khô, sau đó dán film lên mặt ngoài của lưới rồi cố định lại bằng băng keo ở 4 góc rồi dùng tấm kính ép thật chặt tấm film lên lưới rồi lại tục phơi khô. Sau khi hoàn tất thì tiến hành in thử sản phẩm để khách hàng kiểm tra.
- Bước 5: Sau khi khách kiểm tra mẫu in thử và không có sai sót sẽ tiến hành in hàng loạt theo số lượng sản phẩm khách đã đặt.
- Bước 6: Bước cuối cùng là tiến hành vệ sinh cho khung in sau khi hoàn tất quá trình in ấn để khung sạch sẽ, không bị lỗi trong các lần in tiếp theo.
Ứng dụng của kỹ thuật in lụa trong ngành in
Kỹ thuật in lụa được ứng dụng rất phổ biến dùng để in nhiều loại ấn phẩm phục vụ cho đời sống, cụ thể như:
- Ngành dệt may và thời trang: In lụa chiếm khoảng 40% thị phần trong ngành in ấn dệt may, đặc biệt mạnh trong sản xuất áo thun, áo polo, túi vải…. Khả năng tạo màu sắc bền đẹp và chịu được giặt rửa nhiều lần làm cho nó trở thành lựa chọn ưu tiên của các thương hiệu thời trang.
- Sản xuất bao bì và nhãn mác: Từ các túi nilon, chai nhựa đến hộp carton, in lụa cũng được sử dụng để tạo ra các yếu tố nhận diện thương hiệu.
- Quảng cáo và truyền thông: Băng rôn, poster, biển quảng cáo ngoài trời, in thiệp cưới, in bao bì túi nilon, in ấn các loại biểu mẫu với số lượng ít cũng thường sử dụng kỹ thuật in lụa
- Công nghiệp điện tử: Kỹ thuật in lụa cũng được ứng dụng đặc biệt trong sản xuất mạch in (PCB), để tạo ra các đường dẫn điện và lớp cách điện với độ chính xác cao.
- Xây dựng và trang trí nội thất: Gạch men, ốp lát, kính trang trí thường sử dụng kỹ thuật in lụa cho ra các họa tiết và màu sắc đa dạng.
- Kỹ thuật in lụa cũng được dùng để bổ sung sau khi hoàn tất quá trình in ấn như là phủ UV hay lớp phủ khi in thẻ cào,…
Lời kết
Trên đây là một số thông tin chi tiết về in lụa – một kỹ thuật in ấn được sử dụng khá phổ biến trong ngành in để in nhiều mặt hàng, sản phẩm. Mong rằng qua những chia sẻ của In Sắc Màu, bạn đọc đã có thêm được những thông tin có ích, biết được chính xác in lụa là gì để cân nhắc sử dụng khi cần sử dụng các sản phẩm liên quan đến in ấn.
