In thạch bản là công nghệ in ấn tuy đã xuất hiện từ lâu nhưng vẫn được sử dụng phổ biến đến ngày nay. Trong bài viết sau đây, In Sắc Màu sẽ cung cấp các thông tin về ưu, nhược điểm, nguyên lý hoạt động cũng như ứng dụng của công nghệ in thạch bản. Bạn đọc cùng theo dõi nhé.
In thạch bản là gì?
In thạch bản còn được gọi là công nghệ in lito, in đá. Tức là công nghệ in ấn này được thực hiện trên 1 mặt nhẵn. Đây được xem là công nghệ in 3D đầu tiên trên thế giới, được thương mại hóa trên toàn cầu.
Quy trình in 3D tạo ra các hình ảnh có độ sắc nét cao, các ấn phẩm cũng trở nên tinh xảo, bắt mắt và độc đáo hơn bao giờ hết. In thạch bản có khả năng tái tạo hình ảnh chính xác, giúp hình ảnh có độ chi tiết cao.
Nguồn gốc của công nghệ in thạch bản
Công nghệ in thạch bản được tạo ra từ năm 1798 bởi nhà phát minh người Bohemia. Ông đã dùng dầu để vẽ các hình ảnh lên tấm đá vôi, rồi sau đó dùng axit để dầu thấm thấm sâu vào đá. Ông tiếp tục lăn mực dầu lên bề mặt đá vôi, áp tấm giấy lên để được bản in.
Công nghệ in thạch bản đã được cải tiến theo thời gian để in màu, in từ các tấm phim âm bản, và in các cấu trúc siêu nhỏ. Năm 1816, Godefroy Engelmann hoàn thiện kỹ thuật in thạch bản màu (chromolithography), cho phép in ấn nhiều màu sắc trên cùng một bề mặt.
Năm 1855, Alphonse Louis Poitevin phát minh kỹ thuật in thạch bản nhạy sáng (photolithography), giúp in ấn từ các tấm phim âm bản, đẩy mạnh sự tiện lợi và hiệu quả trong ngành công nghiệp in ấn.
Đến năm 1975, Michael Hatzakis phát triển kỹ thuật in thạch bản nano (nanolithography), cho phép in các cấu trúc siêu nhỏ với kích thước chỉ tính bằng nanomet, mở ra những tiềm năng mới trong lĩnh vực này.
Nguyên lý hoạt động của công nghệ in thạch bản
Công nghệ in thạch bản dùng lực đẩy giữa dầu và nước để in lên bề mặt nhẵn. Nguyên lý hoạt động của kỹ thuật in ấn này như sau:
- Bước 1: Người ta sẽ tạo mẫu in ngược lên bề mặt phẳng. Sau đó, ngâm mặt phẳng vào trong nước rồi nhấc lên. Lúc này, nước sẽ dính vào mặt phẳng nhưng sẽ không dính vào các phần có dầu vì dầu và nước thường sẽ không bị hòa tan và trộn lẫn với nhau.
- Bước 2: Các thợ in sẽ lăn mực dầu lên mặt phẳng, mực dầu sẽ bám vào các phần có dầu.
- Bước 3: Thợ in sẽ áp mặt phẳng lên giấy để thu được hình ảnh cần in.
Tìm hiểu về ưu điểm, hạn chế của kỹ thuật in thạch bản
Mỗi công nghệ in đều có các ưu, nhược điểm riêng biệt và in thạch bản cũng thế. Dưới đây là một số ưu điểm của công nghệ in 3D này:
- In được trên nhiều loại bề mặt mà không cần khung in
- In được nhiều bản trong cùng 1 lúc, in càng nhiều thì chi phí in ấn càng giảm
- Các chi tiết, hình ảnh đều có độ chính xác cao sau khi in
- Có thể in ấn được nhiều màu, hình ảnh khác nhau
- Có thể in được số lượng lớn trong thời gian ngắn.
Mặc dù có nhiều ưu điểm nổi bật, nhưng kỹ thuật in ấn này cũng còn một vài hạn chế như sau:
- Cần nhiều loại hóa chất chuyên dụng khi in.
- Không thể in được trên các bề mặt gồ ghề.
- Công nghệ in này đòi hỏi phải sử dụng mực in đặc biệt, thiết bị in ấn hiện đại mới tạo ra các ấn phẩm chất lượng.
- Việc căn chỉnh màu sắc để các màu không bị lệch là điều rất khó khăn khi in thạch bản nhiều màu.
- Bị hạn chế trong việc tái tạo hình ảnh có độ phân giải cao.
- Thợ in phải nắm vững quy trình mới có thể thực hiện được kỹ thuật in thạch bản.
Ứng dụng của công nghệ in thạch bản trong đời sống
In thạch bản là kỹ thuật in 3D và được thương mại hóa trên toàn cầu. Kỹ thuật in ấn này cũng được ứng dụng trong nhiều ngành nghề và lĩnh vực khác nhau trong đời sống. Một số ứng dụng phổ biến là:
Ngành in ấn
In thạch bản được ứng dụng rất phổ biến trong lĩnh vực in ấn. Công nghệ này được sử dụng để in decal, in ấn phẩm quảng cáo, ấn phẩm văn phòng, in sách, in tranh ảnh…Với độ phân giải cao, công nghệ in giúp cho các ấn phẩm có hình ảnh bắt mắt, màu sắc rõ nét.
Chế tạo mạch điện tử
Công nghệ in lito này sẽ tạo ra các lớp mạch điện tử chính xác đến từng chi tiết, giúp kết nối với các thành phần khác trên mạch.
Sản xuất linh kiện điện tử
Kỹ thuật in ấn này cũng được dùng để sản xuất các linh kiện điện tử như: Cảm biến, bộ điều khiển, bộ chuyển đổi và các thiết bị MEMS khác. In thạch bản có thể in được các chi tiết rất nhỏ, có cấu tạo phức tạp để tạo ra các linh kiện điện tử có độ chính xác cao.
Sản xuất các vật liệu nano
Ứng dụng phổ biến của công nghệ in ấn này là dùng để sản xuất vật liệu nano trên các bề mặt kim loại, polymer và gốm. Tạo ra các vật liệu nano có độ chính xác cao, sử dụng trong nhiều lĩnh vực như y học, nghiên cứu khoa học, điện tử…
Tạm kết
Trên đây là các thông tin liên quan đến kỹ thuật in thạch bản. Hy vọng bài viết của In Sắc Màu mang đến nhiều điều hữu ích với bạn đọc.
